تأملی در ایده مدیریت حوادث طبیعی و انسانی
به مناسبت5 دی روز ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی
مردمان ما در طی هزاران سال زندگی پر افتوخیز در میان حوادث طبیعی و انسانی آموختهاند که چگونه این حوادث را مدیریت کرده و راه خود بهسلامت بپیماید. دوام انسان ایرانی پسازاین همه زلزله و خشکسالی و جنگ و کشتار خود گواه این خردِ مدیریتی است.
تجربه تاریخی چند بُنه ما ایرانیان علیرغم دخل و تصرفهای عمدی و سهوی هنوز در ما حضوری جدی اما بالقوه دارد. بالفعل کردن آن نیازمند تأمل و برخوردی انتقادی است تا این واقعیت چند بنی را دریافته وبر مبنای آن نگاهی به افقهای آینده اندازیم.
در موضوع مشخص موردبحث ما یعنی حوادث طبیعی و انسانی و اسکان موقت بیجا شدگان در آن تا آنجا که به یاد دارم این اولین بار است که بهواسطه فضای مجازی، رویکرد به مسئله حوادث طبیعی و انسانی از سطح هیجانات رایج فراتر رفته و در محافلی جدیتر به موضوع نگاه میشود. اشاراتی همچون لزوم جلب مشارکت مردم محلی، توجه به فرهنگ محلی، توجه به اشتغال، اقلیم، بازسازی و نوسازی، کرامت انسانی، توسعه درازمدت، برنامههای بالادستی و غیره بهعنوان نمود و حاصل تجربه تاریخی انسان ایرانی ارزشمند است...
شهرها، به هنگام رشد و گسترش، طبیعت پیرامونی خود را پس میزنند و حبابگونه، محیطی مصنوعی بهوجود میآورند. آنها در تمامی ابعاد، امکان نفوذ طبیعت بهدرون خود را سد میکنند و حاصل، فرآیندهایی است که به تله هزینههای زیستمحیطی میانجامد، هزینههای دائمی که شهرها را به نابودی میکشاند. شهرها بر بستری ساخته میشوند که پیش از آن بخشی از چرخههای محیطی را پوشش میدادند. یکی از آنها نفوذ آب باران، آب تازهی بدون املاح و آلودگی به درون زمین بود. بستر نفوذ ناپذیر شهر چنین امکانی را به کمترین میزان میرساند.
حقیقت ناخوشایند پاسخ به پرسش های آینده نگر درباره تهیدستان شهری
تهیدستان شهری به چه کسانی گفته می شود و آنها چه نسبتی با حاشیه نشین ها، زاغه نشین ها، محلات فقیرنشین و مهاجران دارد؟
تهیدستان شهری در همه شهرهای دنیا گروه هایی را در بر دارند که فاقد سرمایه و پشتوانه های اجتماعی و اقتصادی لازم برای برپایی زندگی متعارف شهری هستند، مثل اجاره نشینی متعارف، ساخت و خرید خانه متعارف یا اشتغال رسمی. در مورد برخی از خانوارهای تهیدست همه این عوامل با هم جمع است اما در مورد بخشی از آنها این طور نیست. مثلا" بخشی از کارگران صنایع بزرگ مثل نفت و گاز عسلویه ممکن است تهیدست باشند، چون در آلونک های دهات اطراف عسلویه زندگی می کنند یا برعکس خانواری در یک اتاق اجاره ای در دل بازار تهران محل زندگی متعارفی داشته باشد، اما به دلیل فقدان شغل و درآمد ثابت وضع متعارفی نداشته باشد.
معمارنت:
کتاب ارزشمند شهرها برای مردم، نه برای سوداگری قبلاً در معمارنت معرفی شده است. http://www.memarnet.com/fa/node/3829
در اینجا فصل 10 کتاب جهت معرفی به خوانندگان معمارنت ارائه می شود. در مقدمه کتاب از زبان ناشر و مترجم می خوانیم:
در حال حاضر جنبشهای شهری فعال در سراسر جهان میکوشند تا انواع شهرنشینی سودمحور و سوداگرانۀ کنونی را با نوعی شهر گرایی دموکراتیک شهروندمدار و پایدار جایگزین سازند، با شهرهایی متعلق به شهروندانی که مشارکت اثربخش در امور مدیریت شهری، حق به شهر، مسکن و حق انتخاب دارند، و در برابر بیعدالتی شهری آسیبرسانی به محیطزیست بیتفاوت نیستند. (برنر، 1396،ص5).
معمارنت - باغ هاي تاريخي مثمر عنوان سخنراني ١٩مرداد ماه ٩٦ فرامرز پارسي در پنجمين نشست باغ ايراني است .اين سخنراني در مجموعه حمام و موزه علي قلي آقا اصفهان برگزار شده است .
سالهاست که پژوهشگران حوزه معماری به مفهوم باغ ایرانی توجه کردهاند و باغهای زیبایی چون باغ فین، باغ شازده، باغ گلشن و ... در جایگاه باغهای موجود و باغ کاخ کورش در پاسارگاد، باغ شمال تبریز در جایگاه باغهای تاریخی ناموجود را موردمطالعه قرار دادهاند. اصول حاکم بر سازمان فضایی این باغها بهدقت بررسیشده و دستهبندیهای متعددی بر روی آنها انجامشده است و درنهایت امروز شاهد ثبت جهانی تعدادی از این باغها هستیم که افتخاری است برای معماری کشورمان...
ادامه مطلب ...
گفتگو با دکتر حسين ايماني جاجرمي؛ دانشيار دانشکده علوم اجتماعي دانشگاه تهران
تبيين مفهوم مشــارکت، حقــوق و تکاليف شهـروندي در عرصـــه سکونتگاههاي غيررسمـي
با توجه به اينکه مفهوم مشارکت در سالهاي اخير در طرحها و برنامههاي شهري بسيار مورد توجه قرار گرفته است، چگونه ميتوان چنين مشارکتي را بين مردم و مسئولين شکل داد و از آن در جهت تحقق پروژه بهره يافت؟
تجربههاي توسعه شهري نشان دادهاست، موفقترين اقدامات مشارکتي- که تعدادشان متأسفانه زياد نيست- آنهايي بودهاند که مردم در آنها انگيزه داشتهاند و دقيقاً ميدانستند که چه چيزي عايدشان ميشود.
اين نکته بسيار مهم است، ما نميتوانيم فقط يک مجموعه مفاهيم و حرفهاي کلان را براي مردم عادي بگوييم. ابتدا بايد مشخص کنيم که چه منافعي از اقدامات نصيب مردم خواهد شد. وقتي ميخواهيم با مردم وارد گفتوگو شويم تا از مشارکت آنها در اجراي پروژهها بهره گيريم، دستاوردهايي که از اين همکاري و صرف وقت نصيب مردم خواهد شد دقيقاً بايد معلوم و مشخص باشد. مشارکت بحث بسيار شيريني است و همه از آن طرفداري ميکنند، ولي اگر همراه با تعريف منافع نباشد مردم استقبالي از آن نميکنند؛ چرا که اين امر به نوعي گفتار درماني تبديل ميشود.
گفت و گو با دکتر فريبرز رئــيس دانا، دکتر مينو رفيعــي و دکتر سعيد اسلامـي بيدگلـي
حمـايت اقتصادي از سکونت گاههاي غيررسمي در جهت تحقق عدالت اجتماعي
چه کسي بايد هزينه هاي سکونت گاه غيررسمي را بپردازد؟ در پرداخت اين هزينه ها، منافع اقتصادي اولويت دارد يا عوايد اجتماعي؟ ريشه مشکلات اقتصادي گريبان گير سکونتگاه هاي غيررسمي کجاست؟ چه راههايي براي رفع اين مسئله ها پيشروست؟
اينها پرسشهايي است که از دغدغه بهبود کيفيت زندگي ساکنين سکونتگاه هاي غيررسمي نشأت ميگيرد. براي يافتن پاسخي درخور به اين پرسشها، گفت وگويي با دکتر فريبرز رييس دانا، دکتر مينو رفيعي و دکتر سعيد اسلامي بيدگلي، سه تن از صاحب نظران در عرصه اقتصاد شهري صورت گرفت که ميتوان پاسخهاي ارائه شده را چنين جمع بندي کرد:
تهيه و تنظيم: کامبيز مشتاق گوهــري؛ دکتري معمــاري و دانشيار گروه معماري دانشگاه سيستان و بلوچستان
دانش بومي مسکن سازي در معماري امروز بدليل عدم انطباق با روشها و الگوهاي معماري و شهرسازي معاصر کمتر مورد توجه است، البته اين موضوع از جهاتي هم طبيعي است اما سوال اين است که آيا ميشود دانش و معرفتي چندصدساله قابليت هايي براي درس آموختن در معماري وشهرسازي معاصر نداشته باشد؟ امروز بازخواني معماري گذشته تا روزگار باستان دانشي کاربردي در سپهر معماري برخي کشورهاي صنعتي است.
جنبه هاي مختلف معماري گذشته ميتواند راه حل هايي ساده و کم هزينه را براي برخي چالشهاي جدي معماري و شهرسازي ارائه دهد. ازاين رو نگاه به گذشته به معني بازتوليد الگوها و فضاهايي نيست که در روزگار معاصر از آنها عبور کرده ايم، بلکه بيشتر به معني فهميدن نحوه ارتباط معماري با انسان و محيط پيرامونش است. اينکه معماري چگونه ميتوانسته استقرار انسان در محيط پيراموني اش را تسهيل کند، چگونه علاوه بر ايجاد آسايش زمينه ارتقاي سطح زيست و فرهنگ او را فراهم ساخته است؟
از دیرباز ، طبیعت خیالانگیز و بیهمتای جزیره ماداگاسکار زبانزد بوده است.
اگر درقرن گذشته سفربه نقطهای دوردست و ناشناخته مثل این جزیره برای بسیاری از مردمان، رویایی و دشوار مینمود، به جرأت میتوان گفت چند سالی است نه تنها سیاحان و ماجراجویان،بلکه بسیاری از افراد عادی به راحتی قادر به سفر به این جزیرهاند .
ادامه مطلب را درفایل زیر دنبال کنید